KARPAL TUNEL SENDROMU NEDİR?

Karpal tünel sendromu; median sinirin el bileğinde dar bir kanalda sıkışması sonucu başparmak ,işaret parmağı ve orta parmakta ağrı,uyuşma ve karıncalanmalarla ortaya çıkan hastalıktır.Daha çok orta ve ileri yaşlardaki kadınlarda görülür

KARPAL TÜNEL SENDROMU NEDİR, TEŞHİSİ NASIL KONUR?

Modern çağın hastalığı olarak tanımlanan karpal tünel sendromu medyan nöropati tuzağı olarak da bilinmektedir. Karpal bilek kemiği anlamına gelmektedir. Karpal tüneli ise koldan gelerek kas bağları ve sinirin el ayasına geçişte kullandığı ve bilek üzerinde bulunan boşluktur. Bu boşluk tünel şeklindedir ve içinden geçen sinire medyan (median) siniri denmektedir.

Karpal tünelinin içine medyan kas ve sinir bağları sığabilir ve burada meydana gelen herhangi bir şişlik veya doku sıkışması karpal tünel sendromu olarak adlandırılır. Medyan sinirinin bu bölgede herhangi bir nedenden dolayı sıkışması ve kas bağları ile sinirlerin görevini tam olarak ifa edememeleri sonucu elde uyuşma veya keçelenme gibi belirtiler meydana gelir. Toparlayacak olursak karpal sendromu nedir sorusunun cevabı, karpal tüneli içinde medyan sinirinin sıkışması sonucu ortaya çıkan durumdur diyebiliriz.

KARPAL TÜNEL SENDROMUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Hastalığın ilk evrelerinde serçe parmağı dışındaki diğer parmaklarda karıncalanma meydana gelmektedir. Bunu elde uyuşma ve güçsüzlük takip eder. Bazen ortaya çıkan ağrı ve uyuşukluk hastayı uykusundan bile uyandıracak şiddette olabilir. Bazı hastalarda bu belirtiler sinirdeki baskıya bağlı olarak başparmağın çevresindeki kaslarda erime ve küçülme olarak ortaya çıkar. Öyle ki ilerleyen evrelerde bu durum başparmağın gücünü kaybetmesine hatta zamanla parmağın yaralansa dahi acının hissedilmemesine neden olmaktadır. Karpal tünel sendromu belirtileri bunlarla sınırlı değil ek olarak elin güçsüzleşmesine bağlı olarak taşımaya çalıştığınız nesneleri düşürmeniz, günlük hayatınızda sıradan işlerinizi yaparken zorlanmak, araba kullanma gibi bileğinizin fazla çalıştığı zamanlarda oluşan yoğun uyuşma ve son olarak özellikle sabahları uyandığınızda baş gösteren el krampları ve şişlik ise diğer belirtilerdir.

KARPAL TÜNEL SENDROMUNUN NEDENLERİ

Bahse konu hastalığın bilimsel olarak tek bir nedeni yoktur. Günümüzde bilgisayar kullanımındaki aşırılık hastalığın oluşmasına önemli bir etkendir. Ev hanımlarında görülen karpal tünel sendromunun nedenleri çoğunlukla sık aralıklarla yapılan el işleri ve gün aşırı yapılan ev temizliği ile diğer periyodik işlerdir.

Titreşimli aletlerin kullanımı, hipofiz bezinin aşırı çalışması ve travmatik bazı nedenler hastalığın oluşumuna zemin hazırlar. Obezite, diyabet, gut hastalığı, romatoid, artrit, ve hipotroidi gibi farklı nedenlere bağlı olarak karpal tüneli içinde oluşan basınç artışı hastalığın ortaya çıkmasına sebep olur.

KARPAL TÜNEL SENDROMU NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Karpal tünel sendromu teşhisi için önce hastanın hikâyesi dinlenmelidir. Günlük aktiviteleri nelerdir? Ne işle meşgul gibi soruların cevabı alındıktan sonra büyük oranda teşhis konulmaktadır ancak uzman hekim tam tanıyı koyabilmek için EMG tetkiki isteyecektir. Elektromyografi tetkiki ile sinir içindeki elektriksel aktivite ölçülerek uzman tarafından teşhis konacaktır.

Hastalığın tanısı için başvurulabilecek diğer iki yöntem ise tinel ve falen testleridir. Tinel testi, refleks çekici denilen aparat ile el bileğinin başparmak tarafına olan kısma vurulmak sureti ile yapılmaktadır. Buradaki amaç tendom reflekslerinin uyarılmasıdır. Eğer teşhis doğruysa refleks çekici ile vurulan hasta elinde karıncalanma veya elektrik çarpması hissi yaşadığını belirtir. Falen testi tekniğinde ise hastanın el bileğini aşağı güçlü bir şekilde ittiren doktor bu itme sırasında ve sonrasında hastanın ağrı hissettiğini görürse kesin tanıyı koymaktadır.

KARPAL TÜNEL SENDROMU NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Eğer erken teşhis edildiyse ve hastalık başlangıç aşamasındaysa el bileği hareketlerinin kısıtlanması ve alınacak anti-inflamatuar ilaçların etkisi ile ortaya çıkan belirtiler hafifletilebilmektedir. Steroid enjeksiyonları sonucu sinir etrafındaki şişlikler azaltılabilmekte belirtilerin gerilediği gözlemlenebilmektedir. Birkaç ay ilaç ve bileği dinlendirme tedavisi sonrası iyileşme görülmediği takdirde sonraki aşama olan ameliyat devreye girecektir. El ayası ve bilek arasından karpal tüneline giriş yapmak için uzmanlar, tünelin çatısını oluşturan transvers karpal ligament keserek operasyona başlarlar. Median sinirine ulaşarak sorun tespit edildikten sonra ortadan kaldırılarak kısa süre içinde ameliyat bitirilir. İyileşme süreci özellikle ilerlemiş vakalarda uzun sürebilir. İlk aylarda ameliyata bağlı semptomlar yüzünden şikâyetlerde artma bile gözlenebilir. Sonraki aylarda hastanın şikâyeti giderek azalarak tamamen yok olmakta 3-6 ay arasında tamamen iyileşme gerçekleşmektedir. Karpal tünel sendromu nasıl tedavi edilir sorusunu yanıtladık, tedavi sonrası uzmanın önereceği egzersizlerin ve kontrollerin aksatılmaması daha kısa süren bir iyileşmeyi doğuracaktır.  Ancak bazı ağır vakalarda cerrahi müdahalede bulunulsa dahi şikâyetler tamamen dinmez. Bu durum daha çok hastanın ileri yaşta olması, sigara kullanması ve yeterince iyi beslenmemesine bağlı olarak gelişir. Ameliyat sonrası başlatılması gereken fizik tedavi süreci zamanla kaybettiğiniz kas günü tekrar kazanmanızı sağlayarak, eski hayat standardınızı yakalamanıza yardımcı olacaktır. Dolayısı ile fizik tedavi süreci eksiksiz atlatılmalıdır.

Başarılı bir tedavi tabi ki öncelikle erken teşhise bağlıdır. Teşhisi ve tedavisi geç kalınmış vakalarda medyan siniri üzerine yapılan baskı cerrahi operasyonla kaldırılsa dahi tam olarak iyileşme sağlanamayabilir. Dolayısı ile hastalığın belirtisi kısmında bahsedilen semptomları hissetmeye başladığınız andan itibaren hekiminize başvurmalı teşhis için gerekli tetkiklerin başlamasına yardımcı olmalısınız.

KARPAL TÜNEL SENDROMU HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER

Karpal tünel sendromu; el bileğindeki median sinirinin sıkışması sonucu ortaya çıkan ağrılı ve huzursuzluk veren sendrom olarak tanımlanmaktadır. Karpal bilek anlamına gelmektedir karpal tüneli ise bilekte koldan gelerek avuç içi ve oradan da parmak uçlarına yayılan median sinirleri ve tendonların sığabileceği genişlikte olan tünel şeklindeki geçidin adıdır. Bu bölge yalnızca sinirlerin ve tendonların sığabileceği büyüklüktedir.

Karpal tünel sendromu (CTS) normalde 45-65 yaşları arasında görülmekle birlikte kadınlarda erkeklerden daha çok görülmektedir. Yapılan araştırmalara göre kadınlarda bahse konu tünel erkeklere oranla daha dar olmaktadır.

Modern çağ hastalığı olarak bilinir bilgisayar kullanımındaki aşırılığın bu sendromu tetiklediği söylenmektedir. Teşhisi ve tedavisi geciken vakalar sonucu hastanın yaşam kalitesinde ciddi düşüşler görülmektedir. Uzun süre tedavi edilmeyen karpal tünel sendromu sonucu parmaklarda kalıcı his kaybı ve elde güç kayıpları meydana gelebilmektedir.

KARPAL TÜNEL SENDROMU BELİRTİLERİ

Semptomlar zamana bağlı olarak değişiklik göstermektedir. İlk belirtiler genellikle el bileğinde geceleri hastayı uyandıracak kadar şiddetli ağrılardır. Genelde hasta parmaklarında uyuşma, karıncalanma el bileğinde ise ağrı hissediyor olacaktır. Serçeparmak hariç diğer parmaklarda bu semptomlar hissedilir. İlerleyen vakalarda hasta nesneleri kavramakta zorlanabilmektedir. Yumruğu oluşturmakta zorlanılmaktadır. Düğme iliklemek, şişe kapağı açmak gibi basit günlük işler yapılamaz hale gelebilmektedir. Başparmak alt kısmında yer alan kaslar gittikçe eriyerek işlevsiz hale gelebilmektedir. Bu belirtiler karpal tünel sendromu belirtileri olarak ortaya çıkmaktadır ve zaman kaybetmeden hekime başvurulmalıdır.

KARPAL TÜNEL SENDROMU TEŞHİSİ

Hasta hekime başvurmadan önce hastalığını teşhis edebilmektedir. Hasta parmaklarında karıncalanma veya uyuşma olup olmadığını anlamak için bileğini hafifçe aşağı doğru itebilmektedir. Elini başının üzerine bir dakika boyunca tutan hasta aynı belirtileri yaşıyorsa karpal tünel sendromu yaşanıyor demektir. Tabi ki hekime danışmadan bu sonuçların kesinliğinden bahsedilememektedir.

Hekime başvurulduğu takdirde birtakım testler sonucu kesin teşhis konacaktır. Bunlardan biri olan tinel testinde doktor, hastanın parmaklarında uyuşma olup olmadığını tespit etmek için hafifçe el bileğinde bulunan median sinirine baskı uygulamaktadır. Karpal sendromu teşhisi kesin olarak elektromiyografi testi sonucu ile konulmaktadır. Bu testte kas içine yerleştirilen iğne elektriksel aktiviteleri ekrana yansıtarak median sinirinde herhangi bir baskı olup olmadığı belirlenebilmektedir.

KARPAL TÜNEL SENDROMU NEDEN ORTAYA ÇIKAR?

Kesinleşmiş bir nedeni olmayan bu hastalığın ortaya çıkması ile ilgili bazı fikirler yürütülmektedir. El bileğinin aşırı hareket etmesine bağlı olarak geliştiği düşünülmektedir dolayısı ile;

• Bilgisayar kullanımındaki aşırılık
• El işi ile ilgilin gereğinden fazla mesai harcanması
• Aşırı araç kullanılmasından dolayı sık tekrarlanan direksiyon hareketleri
• Titreşimli el aletlerinin tekrar tekrar kullanımı
• İş stresi
• Şeker hastalığı
• El bileğinde meydana gelebilecek kırılma vs travmaları
• Bilek eklemindeki yapısal sorunlar
• Aşırı aktif hipofiz bezi
• Lezyonlar
• İnflamatuar, romatoid artrit ve dejeneratif
• Karpal tünelde meydana gelebilecek kist veya ur
• Tendonların etrafında oluşabilecek iltihap veya şişmeler

Şeklindeki durumlar karpal tünel sendromunun nedenleri olarak sıralanabilmektedir.

NASIL ÖNLEM ALMALIYIM?

Karpal tünel sendromu rahatsızlığının belirtilerini hafifletmek ve ilk aşamalarda hastalığı tamamen yok etmek için her hastanın yapması gereken bazı uygulamalar bulunmaktadır.

Bunlar;

• Günlük işlerinizi yaparken nesneleri sıkı kavramamak bileği zorlamamak
• Bileği genelde düz pozisyonda tutmaya gayret edip fazla bükmemek
• Tekrarlayan el bilekleri hareketinden kaçınmak
• Uykuda el bileklerinin düz durmasını sağlamak
• El bileklerinizin çok fazla işlevselleştiği günlük işlerinizi yaparken sık sık mola vermek
• Soğuk ortamda eldiven kullanarak elleri sıcak tutmak
• Diyabetin tetiklediği bir durumsa glikoz kontrolünüzü aksatmadan yaptırmak
• Bilgisayar (klavye) kullanımını azaltmak

Karpal tünel senromu rahatsızlığını hafifletebilecek egzersizlerde bulunmaktadır.

• Elin arka kısmı aşağı gelecek şekilde yumruk yapın. Parmak uçlarınız tavana bakacak şekilde açın kapatın (10 defa)
• Elinizi yumruk yapın, sonra açın ve parmaklarınızı olabildiğince dışa doğru uzatın (10 defa)

KARPAL TÜNEL SENDROMU TEDAVİSİ

Ağır vakalara cerrahi müdahale şarttır ancak hafif semptomların görüldüğü vakalarda el bileğinin dinlendirilmesi, ilaç tedavisi, ağrının bulunduğu bölgeye uygulanan soğuk kompres, bilek splintlerinin kullanımı (en azından uyumadan önce geceleri kullanım) karpal tünel sendromunun belirtilerini hafifletecek ve hasta iyileşme sürecine girecektir.

Peki karpal tünel sendromu ameliyatı riskli mi sorusu akıllara gelecek olursa her cerrahi operasyon gibi enfeksiyon kapma riski var ancak bilindiği gibi bu tarz riskler ilaç tedavisi yardımı ile bertaraf edilebilmektedir. Ağır vakalarda ameliyat sonrası başlayan semptomlar tamamen yok edilemeyebiliyor. Sinirlere yapılan uzun süreli baskılar ve geç kalınmış teşhis sonrası tedavi, sinirlerdeki problem düzeltilse dahi bazı hasarlar kalıcılığını koruyabilmektedir. Ameliyatın başarılı geçmesi hastanın hemen iyileşeceği anlamına gelmediğinden operasyon sonrası fizik tedavi sürecinin aksatılmadan başarı ile tamamlanması gerekmektedir.  Karpal tünel sendromu belirtileri görüldüğü takdirde derhal hekiminize başvurmalısınız.

KARPAL TÜNEL SENDROMUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Elin baş parmağında, işaret parmağında, orta parmakta ve yüzük parmağının yarısında ağrı olur. Ağrı genellikle yanıcıdır, geceleri daha şiddetlidir. Hasta ağrıdan dolayı ellerini sık sık sallar. Tek veya her iki elde görülebilir. Sağ elde daha belirgindir. Eğer sinirdeki zedelenme çok fazla ise şikayetler gün boyu sürer. El ayası ve parmaklarda uyuşma, karıncalanma, ve kuvvet kaybı olabilir.

KARPAL TÜNEL SENDROMUNUN SEBEPLERİ NELERDİR?

• El bölgesindeki tendonlardaki kalınlaşmalar
• Gebeliğe bağlı su ve tuz tutulması
• El bileğinin tekrarlayan hareketleri
• İltihaplı romatizmalar
• El bölgesindeki iyileşmiş kırıklar
• Tiroid bezinin az çalışması
• Amiloidoz

KARPAL TÜNEL SENDROMU TANISI NASIL KONULUR?

Hastanın şikayetleri, doktorun yapacağı ayrıntılı muayene ile konulur. Kesin tanı sinir iletim hızları ölçümlerinin yapıldığı Elektromiyografı ile yapılır.

KARPAL TÜNEL SENDROMU NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Karpal tünel sendromunun tedavisinde ilk önce el bileğine atel uygulanarak istirahata alınır, antienflamatuar ve antiromatizmal ilaçlar kullanılır. Karpal tünele ince enjektörlerle yapılacak kortizol enjeksiyonları semptomları iyileştirebilir.Bu tedaviler ile başarı sağlansa bile genellikle geçici olmakta  ve hastalık tekrar etmektedir.

El ve parmaklarda kuvvetsizlik, belirgin his kusuru, uykuya engel olacak şiddette gece ağrıları varsa cerrahi tedavi yapılmalıdır. Cerrahinin amacı median sinir üzere olan basıncı ortadan kaldırmaktır. Ameliyat el bileği uyuşturularak avuç içinden küçük bir kesi ile yapılır ve yaklaşık olarak 15 dakika surer.Yapılan ameliyat ile median sinir serbestleştirilerek ,eldeki ağrı ve fonksiyon kaybı düzeltilir.Hastalar ameliyattan iki saat sonra taburcu edilir ve kısa sürede normal yaşamına dönerler.